W latach 1823-1830 rząd przeznaczył Skierniewice do kolonizacji przemysłowej. W związku z tym rozpoczęto działania zmierzające do urządzenia w Skierniewicach osady rękodzielniczej. Przybyły do miasta z Saksonii przemysłowiec Ewans założył przędzalnię bawełny i zamierzał ściągnąć do miasta więcej rodzin tkackich. Plany były, osada jednak nie powstała. Od Powstania Listopadowego następował powolny upadek rzemiosła sukienniczego w Królestwie Polskim, co oznaczał likwidację tych zakładów również w Skierniewicach.

W latach osiemdziesiątych XIX w. w mieście istniała też fabryka świec i mydła, a dwadzieścia lat później Browar Parowy Władysława Strakacza, który w tym czasie była największym zakładem w mieście, gdyż zatrudniał 8 robotników.

Według zapisów z 1904 roku wkrótce dołączyła do już istniejących zakładów Cegielnia Bogdanowicza zatrudniająca 18 robotników, jak również tartak, będący własnością spółki, w którym pracowało 12 osób. Z biegiem lat pracowników było coraz więcej – rozpoczął się powolny postęp w industrializacji miasta. Powstawały nowe zakłady: fabryczka kafli Józefa Ptaszyńskiego, fabryka grzebieni z celuloidu, młyn mechaniczny Józefa Mońki. Planowano również uruchomienie fabryki mechanicznej obuwia z zatrudnieniem około 450 pracowników. Realizację tych planów przerwał jednak wybuch I wojny światowej.

W okres powojenny Skierniewice weszły bez większych zakładów przemysłowych, za to z dobrze rozwiniętym drobnym rzemiosłem. Do najważniejszych zakładów w pierwszych latach po wyzwoleniu należały: dwie cegielnie położone przy ul. Mszczonowskiej i ul. Rawskiej, zatrudniające razem ok. 100 robotników, browar parowy przy ul. Przyrynek (30 robotników) oraz tartak na przedmieściu Czerwonka. W latach dwudziestych powstały: fabryka sklejki drewnianej i huta szkła butelkowego braci Braun.

Szczyt kryzysu ekonomicznego przypadł w Skierniewicach na rok 1930. Od maja rozpoczęły się redukcje pracowników. Wstrzymała produkcję huta szkła i fabryka sklejki. Przerwała produkcję cegielnia Gardzyńskiego, natomiast cegielnia Olczakowskiego zredukowała zatrudnienie. W 1936 roku przy ul. Mickiewicza powstał największy w mieście warsztat branży metalowej. Należał do Henryka Janiaka i produkował sprzęt pomocniczy i ćwiczebny dla wojska.

Źródła dotyczące przemysłu z okresu okupacji zachowały się tylko w stanie szczątkowym, dlatego trudno pokazać pełny obraz tej dziedziny życia miasta. Wiadomo, że po zakończeniu działań wojennych w listopadzie i grudniu 1939 r. na dziewięć większych zakładów w Skierniewicach czynny był tylko tartak i jedna cegielnia. Pozostałe firmy nie funkcjonowały z braku surowców. Władze okupacyjne dążyły na zajętych przez siebie terenach do likwidacji przedsiębiorstw przestarzałych, prymitywnych i małych. W Skierniewicach, jak wynika z relacji mieszkańców, produkcja w zakładach była dostosowana do potrzeb okupantów i spadło w nich zatrudnienie w stosunku do okresu przedwojennego.

Wojna i okupacja nie wpłynęły jednak, na szczęście, negatywnie na kondycję skierniewickich zakładów i po wyzwoleniu były one zdolne do podjęcia produkcji w krótkim czasie. Na pierwszym posiedzeniu Powiatowej rady Narodowej 24 stycznia 1945 roku uznano uruchomienie przemysłu za jedno z najważniejszych zadań.

Jako pierwsza w lutym 1945 r. podjęła produkcję fabryka sklejek, w której zatrudniono około 200 robotników. Latem tego samego roku ruszył browar Strakacza – zaczął wytwarzać miesięcznie 2500 hl piwa. We wrześniu rozpoczęto produkcję w hucie szkła.

Sytuacja w przemyśle skierniewickim nie zmieniła się zasadniczo do roku 1956 (poza oddaniem do użytku zakładu mleczarskiego przy ul. Sobieskiego). Istniejące już obiekty rozbudowano i modernizowano. Szczególnie szybko w tym okresie rozwijały się warsztaty mechaniczne przy ul. Mickiewicza, produkujące urządzenia do przetwórstwa pasz.

Żywy rozwój przemysłu w Skierniewicach rozpoczął się w okresie I pięciolatki (lata 1956-1960). W 1957 r. utworzono Zakłady Transformatorów Radiowych T-19 przy ul. Sobieskiego (późniejsza Zatra). W 1960 r. pod Skierniewicami na terenie wsi Grabina rozpoczęto budowę największego zakładu przemysłowego w mieście. Była to Wytwórnia Konstrukcji Stalowych „Mostostal”, która później przyjęła nazwę „Rawent”. W latach 70-tych w miejsce zlikwidowanych zakładów produkujących sklejkę powstał kolejny obiekt przemysłowy – zakłady „Polfer”.

Po przełomie w 1989 roku w przemyśle skierniewickim nastąpiło tak wiele zmian, że jest to temat na osobny artykuł. Skierniewice jak do tej pory nigdy nie były miastem stricte przemysłowym. Może to i dobrze. Dla środowiska naturalnego. Ale Browaru żal...

Aneta Kapelusz

16 sierpnia 2009r